طراحی، اجرا و ارزشیابی بسته آموزشی تئوری محور جهت پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان

مقدمه: پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان و مداخلات موثر در این زمینه یکی از اهداف ویژه بهداشت عمومی است. مطالعه حاضر با هدف طراحی، اجرا و ارزشیابی بسته آموزشی تئوری محورجهت پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان انجام شده است. مواد و روش کار: در ابتدا تیم تحقیق یک مطالعه مقطعی، توصیفی تحلیلی با 250 نوجوان انجام داد. سپس در مرحله دوم یک کارآزمایی شاهددار تصادفی طراحی و اجرا شد. از بین مدارس متوسطه شهرستان زرندیه 180 دانش آموز بطور تصادفی انتخاب و به دو گروه آزمون (90 نفر) و گروه کنترل (90 نفر) تخصیص یافتند. گروه آزمون مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده را دریافت کردند در حالی که گروه کنترل برنامه آموزشی را دریافت نکرد. مداخله آموزشی شامل 10 جلسه حضوری بود. اطلاعات بدست آمده از نمونه مذکور قبل، و شش ماه پس از مداخله از طریق پرسشنامه خود گزارشی جمع آوری و با استفاده از نرم افزار spss16 تجزیه و تحلیل شد. نتایج: نسخه اصلی و نسخه توسعه یافته به ترتیب 52% قصد و 35% رفتار، 52% قصد و 37% رفتار را پیشگویی می کردند و کنترل رفتاری درک شده قوی ترین پیشگوی قصد بود(43/0=?). همچنین یافته های مطالعه مداخله ای نشان داد بعد از مداخله آموزشی میانگین نمره سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده (نگرش، نرمهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری) در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل بطور معنی داری افزایش یافته بود، همچنین میزان مصرف دخانیات در گروه آزمون از 5/24% قبل از آموزش به 11% بعد از آموزش کاهش یافت و این کاهش از لحاظ آماری معنی داری بود (001/0p<). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه این مطالعه از اجرای برنامه آموزشی بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده در پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان حمایت کرد.